Về thương mại, nhiều năm qua quan hệ thương mại Việt Nam - Thụy Điển phát triển tương đối ổn định cả về tốc độ tăng trưởng lẫn chủng loại hàng hóa. Kể từ sau khi Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam – Liên minh châu Âu (EVFTA) chính thức có hiệu lực, cơ hội giao thương và kết nối đã mở ra ngày càng nhiều cho các doanh nghiệp Việt Nam và Thụy Điển. Hiệp định EVFTA đã giúp các mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam được hưởng lợi thế cạnh tranh khi xuất khẩu sang thị trường này, đó là ưu đãi về thuế quan so với các đối thủ lớn khác. Điều này cũng góp phần quan trọng giúp giảm nhẹ các tác động tiêu cực từ suy thoái kinh tế toàn cầu trong những năm gần đây lên nền kinh tế trong nước.

Về đầu tư, theo số liệu từ Bộ Kế hoạch Đầu tư, tính đến tháng 6/2024, Thụy Điển có 111 dự án đầu tư tại Việt Nam với tổng số vốn đăng ký đạt 742,65 triệu USD, xếp hạng thứ 29 trong số 143 quốc gia, vùng lãnh thổ đầu tư tại Việt Nam. Rất nhiều công ty Thụy Điển đang ngày càng quan tâm đến việc mở rộng kinh doanh và đầu tư tại thị trường Việt Nam.

Nhìn chung, Việt Nam và Thụy Điển có rất nhiều điểm tương đồng về mục đích phát triển đất nước, có cơ cấu kinh tế bổ trợ lẫn nhau, các mặt hàng xuất nhập khẩu không cạnh tranh với nhau. Tuy nhiên, hợp tác giữa hai quốc gia vẫn phải đối mặt với nhiều khó khăn, điển hình như việc khoảng cách địa lý giữa hai nước rất lớn trong khi chưa có đường bay thẳng từ Việt Nam, cũng như chưa có các hợp tác về cảng biển và cảng hàng không. Ngoài ra, Thụy Điển cũng là một thị trường có dân số ít, chỉ hơn 10 triệu người; mặc dù thị trường nhỏ nhưng lại có yêu cầu cao đối với hàng hóa tiêu dùng trong nước, vì vậy các doanh nghiệp tại đây chủ yếu nhập khẩu hàng hóa từ các đại lý phân phối tại trung tâm EU.

Tốp 10 nguồn cung hàng hóa lớn nhất của Thụy Điển trong 4 tháng đầu năm 2024
ĐVT: %

Nguồn: Trademap

Theo số liệu thống kê của Tổng cục Hải quan, trong năm 2023, tổng kim ngạch thương mại song phương Việt Nam - Thụy Điển đạt 623 triệu USD, giảm đáng kể 24,06% so với năm 2022; trong đó, kim ngạch xuất khẩu đạt 452 triệu USD, giảm 29,87% so với năm 2022; kim ngạch nhập khẩu đạt 171 triệu USD, giảm nhẹ 2,79%.

Trong giai đoạn 2019 – 2023, kim ngạch thương mại song phương Việt Nam – Thụy Điển không có nhiều biến động mạnh, tuy nhiên chỉ đến năm 2022, trị giá xuất nhập khẩu mới tăng đáng kể so với các năm trước đó, đạt 821 triệu USD, tăng 14,99% so với năm 2021. Đến năm 2023, trị giá xuất nhập khẩu ghi nhận đà giảm mạnh so với năm 2022, chủ yếu là do nền kinh tế Thụy Điển trong năm 2023 rơi vào tình trạng suy thoái.

Tình hình suy thoái ở quốc gia Bắc Âu có liên quan đến việc giảm hàng tồn kho và xuất nhập khẩu hàng hóa, gây ảnh hưởng tiêu cực đến tốc độ tăng trưởng GDP của quốc gia này. Bên cạnh đó, những tác động tiêu cực từ tình hình kinh tế toàn cầu như xung đột Nga – Ukraine kéo dài hay chính sách zero-Covid của Trung Quốc cũng là một trong những nguyên nhân chính khiến nền kinh tế các nước trên thế giới rơi vào khó khăn. Người tiêu dùng hạn chế mua sắm và chi tiêu cho những hàng hóa không thiết yếu, dẫn đến nhu cầu tiêu dùng và nhập khẩu giảm mạnh.

Kim ngạch thương mại song phương Việt Nam – Thụy Điển trong giai đoạn 2019 – 2023 và tốc độ tăng trưởng so với năm liền trước
ĐVT: Triệu USD
                                                                                               
Nguồn: Tổng cục Hải quan

Theo số liệu từ Trading Economics, tốc độ tăng trưởng GDP của Thụy Điển đã giảm 0,8% theo quý trong quý II/2024, sau mức tăng trưởng 0,7% của quý I. Tỷ lệ lạm phát hàng năm tại Thụy Điển đã giảm xuống 2,6% vào tháng 6/2024, giảm so với mức 3,7% của tháng trước và thấp hơn ước tính của thị trường là 2,8%. Lạm phát cao dai dẳng đã đè nặng lên nền kinh tế Thụy Điển từ năm 2023, dẫn đến việc ngân hàng trung ương nước này phải tăng lãi suất. Sự gia tăng giá cả hàng hóa và các khoản vay đã khiến các hộ gia đình phải cắt giảm chi tiêu.

Trong năm 2024, kinh tế Thụy Điển vẫn phải đối mặt với rất nhiều thách thức. Tuy nhiên, nền kinh tế nước này được dự báo sẽ khởi sắc trong các tháng cuối năm khi lạm phát đã giảm dần về mức 2% theo kỳ vọng của Ngân hàng Trung ương.

Kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang Thụy Điển trong giai đoạn 2013 – 2023

Nguồn: Tổng cục Hải quan

Trong thời gian qua, quan hệ thương mại giữa Việt Nam và Thụy Điển phát triển tương đối ổn định. Năm 2022 là năm ghi nhận kim ngạch xuất khẩu sang Thụy Điển cao nhất trong giai đoạn 10 năm, với trị giá 644 triệu USD, tăng 19,66% so với năm 2021; trong khi đó năm 2016 là năm có kim ngạch xuất khẩu giữ vị trí thấp nhất, với trị giá 438 triệu USD.

Đối với một số mặt hàng chế biến, chế tạo, EVFTA không chỉ mang lại lợi ích về thuế mà còn giúp các doanh nghiệp Thụy Điển hào hứng hơn với thị trường Việt Nam. Rất nhiều đoàn doanh nghiệp Bắc Âu đã sang Việt Nam để khảo sát thị trường, điển hình như tập đoàn Autoliv, chuyên sản xuất sản phẩm an toàn dùng trong ôtô, với 72 nhà máy tại nhiều quốc gia trên thế giới và doanh thu bán hàng 8,2 tỷ USD/năm.

Tỷ trọng các mặt hàng có kim ngạch xuất khẩu lớn nhất sang thị trường Thụy Điển trong 6 tháng đầu năm 2024
(ĐVT: %)

Nguồn: Tổng cục Hải quan

Trong tháng 6/2024, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam sang Thụy Điển đạt 76,39 triệu USD, giảm nhẹ 2,82% so với tháng trước đó nhưng tăng 8,13% so với tháng cùng kỳ năm 2023; tính riêng 6 tháng đầu năm 2024, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa sang thị trường này ghi nhận mức tăng so với 6 tháng đầu năm 2023 là 13,03%, đạt 510,83 USD. Trong đó, ba mặt hàng xuất khẩu có kim ngạch cao nhất là Điện thoại các loại và linh kiện (chiếm tỷ trọng 36,90%); Máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện (chiếm tỷ trọng 9,51%) và Máy móc, thiết bị, dụng cụ, phụ tùng khác (chiếm tỷ trọng 9,14%).

Kim ngạch xuất khẩu các mặt hàng của Việt Nam sang Thụy Điển trong tháng 6/2024 và 6 tháng đầu năm 2024
 (ĐVT: Nghìn USD/phần trăm)

Nguồn: Tổng cục Hải quan

Trong tháng 6/2024, kim ngạch nhập khẩu hàng hóa của Việt Nam từ Thụy Điển đạt 28,81 triệu USD, giảm mạnh 32,18% so với tháng trước đó và giảm đáng kể 11,86% so với tháng cùng kỳ năm 2023; tính riêng trong 6 tháng đầu năm 2024, kim ngạch nhập khẩu từ thị trường này ghi nhận mức tăng là 8,00% so với 6 tháng đầu năm 2023, đạt 185,10 triệu USD. Trong đó, ba mặt hàng nhập khẩu có kim ngạch cao nhất là Máy móc, thiết bị, dụng cụ, phụ tùng khác (chiếm tỷ trọng 32,35%); Dược phẩm (chiếm tỷ trọng 28,51%) và Giấy các loại (chiếm tỷ trọng 10,03%).

Kim ngạch nhập khẩu một số mặt hàng của Việt Nam từ Thụy Điển trong tháng 6/2024 và 6 tháng đầu năm 2024
(ĐVT: Nghìn USD/phần trăm)

Nguồn: Tổng cục Hải quan

Người tiêu dùng Thụy Điển rất quan tâm đến vấn đề an toàn thực phẩm và môi trường nên các sản phẩm xuất khẩu sang thị trường này sẽ phải đảm bảo các tiêu chuẩn về bền vững và bảo vệ môi trường. Đối với thực phẩm, người tiêu dùng ngày càng có xu hướng tiêu thụ thực phẩm hữu cơ. Dự báo đến năm 2030, tiêu thụ thực phẩm hữu cơ tại quốc gia này sẽ tăng gấp 3 lần so với hiện tại, đây là cơ hội cho các lĩnh vực sản xuất thực phẩm hữu cơ tại Việt Nam thâm nhập vào thị trường tiềm năng này.

Trong những năm qua, công tác kết nối, xúc tiến thương mại vào thị trường Thụy Điển luôn được các cơ quan quản lý và cộng đồng doanh nghiệp chú trọng:

Ngày 11/3/2024 tại trụ sở Bộ Công Thương, Thứ trưởng Nguyễn Sinh Nhật Tân đã có buổi tiếp ông Hakan Jevrell - Quốc Vụ khanh, Thứ trưởng Bộ Ngoại thương và Phát triển hợp tác quốc tế Thụy Điển đang có chuyến công tác tại Việt Nam. Năm 2024 đánh dấu mốc lớn kỷ niệm 55 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa Việt Nam và Thụy Điển. Thời gian qua, mối quan hệ gắn bó khăng khít không ngừng được củng cố, phát huy theo chiều sâu. Hợp tác song phương Việt Nam - Thụy Điển ngày càng được đa dạng hóa trên nhiều lĩnh vực và Việt Nam đang trở thành điểm đến kinh doanh đầu tư hấp dẫn đối với các doanh nghiệp Thụy Điển. Tại buổi tiếp, Thứ trưởng Nguyễn Sinh Nhật Tân bày tỏ sự vui mừng và hoan nghênh ý kiến của SEB, đó là từ ngày 10 - 12/3/2024, Ngân hàng lớn nhất Bắc Âu là SEB đã lựa chọn Hà Nội, Thủ đô của Việt Nam là nơi tổ chức hội nghị CEO Bắc Âu thường niên, quy tụ hơn 100 CEO từ các công ty lớn nhất thuộc khu vực Bắc Âu. Đồng thời, Thứ trưởng cũng khẳng định sự kiện này thể hiện mong muốn cũng như sự quan tâm của các nhà đầu tư Bắc Âu nói chung và Thụy Điển nói riêng khi muốn tìm hiểu về thị trường Việt Nam để gia tăng cơ hội hợp tác đầu tư, đặc biệt là trong lĩnh vực công nghiệp, chuyển đổi số, phát triển bền vững... Về phía Thụy Điển, Quốc Vụ khanh, Thứ trưởng Bộ Ngoại thương và Phát triển hợp tác quốc tế Thụy Điển nhấn mạnh trong thời gian gần đây, với tư cách là một quốc gia đứng đầu Bắc Âu nói chung và trên thế giới nói riêng về phát triển nguồn năng lượng sạch, Thụy Điển luôn thể hiện mong muốn tăng cường phát triển hợp tác với Việt Nam trong lĩnh vực năng lượng và phát triển bền vững.

Nhận thấy nhu cầu giao thương trực tiếp ngày càng gia tăng, lãnh đạo hai nước cùng bày tỏ mong muốn sẽ sớm có đường bay trực tiếp Hà Nội - Stockholm không xa trong tương lai sẽ nối gần khoảng cách giữa hai nước;

Thông tin về cơ hội để thúc đẩy sự hợp tác giữa doanh nghiệp hai nước, Thứ trưởng Nguyễn Sinh Nhật Tân cho biết, chuỗi sự kiện “Kết nối chuỗi cung ứng hàng hóa quốc tế” lần thứ hai do Bộ Công Thương tổ chức từ 6-8/6/2024 và Hội chợ Quốc tế thực phẩm (FoodExpo) từ ngày 13- 16/11/2024 diễn ra tại Trung tâm Hội chợ Triển lãm Sài Gòn (SECC), thành phố Hồ Chí Minh tới đây sẽ là cơ hội rất tốt để doanh nghiệp hai nước có cơ hội giao thương, tìm hiểu tập quán, nhu cầu của nhau.

Trong thời gian tới, Đại sứ quán Việt Nam tại Thụy Điển sẽ tập trung thúc đẩy quan hệ hợp tác giữa hai nước trên các lĩnh vực chính trị - đối ngoại, thương mại - đầu tư và khoa học - công nghệ. Thương vụ sẽ phối hợp với các cơ quan chức năng của Thụy Điển và Việt Nam tạo điều kiện thuận lợi hơn nữa cho các doanh nghiệp Thụy Điển đầu tư vào Việt Nam, nhất là trong các lĩnh vực: chuyển đổi xanh, chuyển đổi số, chuyển đổi năng lượng, xây dựng cơ sở hạ tầng, bảo vệ môi trường...; hỗ trợ doanh nghiệp Thụy Điển và Việt Nam tăng cường hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa giữa hai nước; vận động Thụy Điển mở cửa hơn nữa cho lao động trình độ cao của Việt Nam sang làm việc tại nước này, nhất là trong lĩnh vực công nghệ thông tin, giáo dục, y tế, chăm sóc người già...

Để tạo thuận lợi cho hợp tác và giao thương giữa hai nước, Thương vụ đã và đang tích cực thúc đẩy việc thiết lập đường bay thẳng và đường vận tải biển kết nối trực tiếp giữa hai quốc gia. Nhằm đạt được những bước phát triển đột phá trong quan hệ hai nước trên các lĩnh vực tiềm năng, rất cần có một khung quan hệ phù hợp cho hai quốc gia. Đại sứ quán Việt Nam tại Thụy Điển sẽ tích cực phối hợp với các cơ quan hữu quan hai bên nỗ lực nghiên cứu, tham mưu nhằm nâng cấp quan hệ hợp tác giữa hai nước lên tầm cao mới, đáp ứng nhu cầu, lợi ích thiết thực của người dân hai nước, tương xứng với lịch sử quan hệ hữu nghị truyền thống tốt đẹp giữa Việt Nam và Thụy Điển suốt 55 năm qua.