Sự phục hồi này đến từ nhiều yếu tố kết hợp, trong đó nổi bật là diễn biến thực tế của chính sách hạn chế sản xuất ở Đường Sơn – trung tâm luyện thép lớn nhất Trung Quốc – vốn không nghiêm ngặt và kéo dài như những lo ngại trước đó. Điều này đã tạo ra sự điều chỉnh ngắn hạn trên thị trường, đồng thời giúp củng cố kỳ vọng rằng mức giá quanh 100 USD/tấn sẽ tiếp tục đóng vai trò ngưỡng hỗ trợ quan trọng.

Trên sàn giao dịch hàng hóa Đại Liên, hợp đồng quặng sắt kỳ hạn tháng 1 tăng 0,98%, đạt 772,5 nhân dân tệ/tấn (tương đương 107,63 USD). Cùng lúc đó, hợp đồng tháng 9 trên sàn Singapore cũng tăng 0,55%, lên 101,3 USD/tấn, chấm dứt chuỗi sáu phiên lao dốc liên tục trước đó. Nhiều nhà phân tích coi đây là sự phục hồi mang tính kỹ thuật, khi giá đã rơi xuống vùng bị bán quá mức và nhà đầu tư tìm thấy cơ hội mua lại. Một chuyên gia được Reuters dẫn lời khẳng định: “Thị trường đã cần một đợt điều chỉnh sau khi giá giảm quá nhanh và không còn phản ánh đúng các yếu tố cơ bản.”

Yếu tố mang tính bước ngoặt xuất hiện khi thông tin chi tiết về biện pháp hạn chế sản xuất ở Đường Sơn được công bố. Trước thềm lễ duyệt binh kỷ niệm ngày kết thúc Thế chiến II vào đầu tháng 9, chính quyền Trung Quốc đã áp đặt một số quy định nhằm cải thiện chất lượng không khí ở Bắc Kinh. Tuy nhiên, khác với dự đoán ban đầu về một đợt thắt chặt kéo dài, lệnh hạn chế thực tế chỉ mang tính tạm thời và ngắn hạn. Thông tin này ngay lập tức làm thay đổi kỳ vọng của giới đầu tư, chuyển từ bi quan sang lạc quan thận trọng. Đặc biệt, sản lượng gang lỏng – thước đo trực tiếp nhu cầu quặng sắt – vẫn duy trì ổn định, tạo thêm lực đỡ cho giá.

Để hiểu rõ hơn bức tranh thị trường, cần đặt diễn biến này trong bối cảnh chính sách công nghiệp của Trung Quốc. Với vai trò là nước sản xuất và tiêu thụ thép lớn nhất thế giới, mỗi thay đổi trong định hướng công nghiệp của Trung Quốc đều tác động sâu sắc tới thị trường quặng sắt toàn cầu. Các lệnh hạn chế sản xuất ở Đường Sơn vốn không phải hiện tượng mới; trong nhiều năm qua, thành phố này thường xuyên phải giảm công suất vào những dịp quan trọng để đảm bảo môi trường cho thủ đô. Điểm khác biệt của giai đoạn hiện nay là các biện pháp ngày càng được thiết kế có chọn lọc, nhằm nhắm tới những nhà máy gây ô nhiễm cao, trong khi các đơn vị hiện đại, tiết kiệm năng lượng vẫn được phép duy trì mức sản xuất cao hơn.

Về dài hạn, ngành thép Trung Quốc đang chứng kiến sự thay đổi mang tính cơ cấu. Theo số liệu của Cục Thống kê Quốc gia, sản lượng thép thô tại mười khu vực sản xuất hàng đầu đã giảm 3,3% trong bảy tháng đầu năm 2025 so với cùng kỳ năm trước. Sự suy giảm này phản ánh chiến lược chuyển đổi kinh tế của Trung Quốc: từ tăng trưởng dựa vào đầu tư hạ tầng sang mô hình tiêu dùng và dịch vụ. Đồng thời, mục tiêu giảm phát thải và kiểm soát năng lượng buộc ngành thép phải tái cấu trúc, dẫn tới quá trình sáp nhập, tập trung hóa và loại bỏ các nhà máy kém hiệu quả. Đây là thay đổi mang tính dài hạn, có thể khiến nhu cầu quặng sắt không còn tăng trưởng mạnh như trước.

Dù vậy, xét trong ngắn hạn, thị trường quặng sắt vẫn cho thấy khả năng chống chịu đáng kể. Việc giá phục hồi và duy trì trên mốc 100 USD/tấn cho thấy đây là ngưỡng tâm lý vững chắc, được coi là mức sàn hợp lý cả về mặt kỹ thuật lẫn chi phí sản xuất. Thực tế, mức giá này tuy thấp hơn nhiều so với đỉnh lịch sử năm 2021 – khi quặng sắt vượt 230 USD/tấn do nhu cầu bùng nổ hậu đại dịch – nhưng vẫn đảm bảo khả năng sinh lợi cho nhiều nhà sản xuất lớn ở Úc và Brazil.

Tuy nhiên, một điểm đáng lưu ý là sự phân kỳ giữa giá quặng sắt và giá các sản phẩm thép thành phẩm. Trong khi quặng sắt phục hồi, giá thép cây, thép cuộn cán nóng, thép dây và thép không gỉ trên Sàn giao dịch Thượng Hải đều giảm. Sự trái ngược này phản ánh nhu cầu tiêu thụ thép thành phẩm còn yếu, đặc biệt trong bối cảnh thị trường bất động sản Trung Quốc chưa có dấu hiệu phục hồi mạnh mẽ. Đối với các nhà sản xuất thép, điều này đồng nghĩa với áp lực biên lợi nhuận gia tăng: chi phí nguyên liệu đầu vào tăng trong khi giá bán sản phẩm đầu ra giảm. Nếu tình trạng này kéo dài, các doanh nghiệp thép có thể buộc phải cắt giảm sản lượng để tái cân bằng thị trường, từ đó gián tiếp ảnh hưởng trở lại đến nhu cầu quặng sắt.

Trong thời gian tới, diễn biến giá quặng sắt sẽ phụ thuộc vào nhiều yếu tố then chốt. Thứ nhất là chính sách kinh tế và công nghiệp của Trung Quốc, đặc biệt các quyết định liên quan đến đầu tư hạ tầng, hỗ trợ bất động sản và kiểm soát môi trường. Thứ hai là cân bằng cung cầu toàn cầu, khi sản lượng từ Úc và Brazil, cũng như tồn kho quặng sắt tại các cảng Trung Quốc, vẫn là những chỉ báo hàng đầu. Thứ ba là yếu tố vĩ mô, bao gồm biến động tỷ giá nhân dân tệ so với USD, bởi sự thay đổi tỷ giá này có thể làm thay đổi đáng kể chi phí nhập khẩu quặng sắt.

Tóm lại, sự phục hồi của giá quặng sắt trong những ngày gần đây cho thấy thị trường đang tìm lại điểm cân bằng sau giai đoạn biến động mạnh. Ngưỡng 100 USD/tấn nhiều khả năng tiếp tục là mốc tham chiếu quan trọng trong ngắn hạn. Tuy nhiên, triển vọng dài hạn vẫn phụ thuộc vào việc liệu nhu cầu thép thành phẩm có cải thiện đủ mạnh để hỗ trợ giá quặng sắt bền vững hay không. Trong bối cảnh Trung Quốc kiên định với chiến lược giảm phát thải và tái cấu trúc ngành công nghiệp nặng, thị trường quặng sắt sẽ phải đối diện với nhiều thách thức, song đồng thời cũng mở ra cơ hội cho những doanh nghiệp linh hoạt và có khả năng thích ứng nhanh với sự thay đổi.